Historia badań na grodzisku
Do roku 2008 wnętrze grodziska nigdy nie było miejscem wykopalisk archeologicznych. Były jednak w przeszłości przy różnych okazjach wyorywane liczne fragmenty wczesnośredniowiecznych naczyń, kości ludzkich i spalenizny. W końcu XVII w. odkryto przypadkowo na grodzisku skarb srebrnych monet pochodzący z 951 roku, a w początkach XIX w. dokopano się do niezidentyfikowanych kamiennych fundamentów. Po II wojnie światowej, w 1953 przebadano niewielki wykop na osadzie znajdującej się w pobliżu grodziska. Przeprowadzone równolegle badania powierzchniowe doprowadziły do odkrycia kolejnych wczesnośredniowiecznych osad wokół grodziska, co wskazuje, że w okresie pomiędzy X a XII w. w Lubinie znajdowało się skupisko osadnicze o bardzo ważnym znaczeniu, którego centrum stanowił gród.
Pierwszą próbą rozpoznania grodziska były badania sondażowe, które zostały przeprowadzone w roku 2008 pod kierunkiem prof. Mariana Rębkowskiego z udziałem dr Andrzeja Janowskiego oraz studentów archeologii Uniwersytetu Szczecińskiego.
W lipcu 2008 r. wytyczono i wyeksplorowano dwa wykopy w północnej części grodziska o wymiarach 2,5 x 3 m każdy. Wyniki odwiertów wykazały, że w obrębie grodziska znajdują się bardzo dobrze zachowane, skomplikowane układy nawarstwień kulturowych sięgające do głębokości 3m. Z dwóch bardzo niewielkich wykopów pozyskano blisko 2900 fragmentów ceramiki, blisko 3800 fragmentów kości, fragmenty szkieł, detalu architektonicznego, a przede wszystkim 89 przedmiotów wydzielonych, wśród których znajdują się wyjątkowej klasy zabytki takie jak fragmenty trzech grzebieni rogowych (jeden zdobiony motywem skandynawskiej plecionki), paciorki bursztynowe i z kryształu górskiego, żelazne nity do łodzi, okucie pochewki noża, zapinka. Zdecydowana większość tych zabytków datowana być może na wczesne średniowiecze. Odkryty został również obiekt kamienny (kilkuwarstwowy nasyp kamieni), którego funkcji nie udało się jednoznacznie stwierdzić ze względu na ograniczoną przestrzeń badawczą. W południowej części wykopu odkryty został również grób kobiety, pochowanej najprawdopodobniej w XIII w. Można przypuszczać, że jest to jeden z grobów przykościelnego cmentarza, jaki funkcjonował przy lubińskim kościele św. Mikołaja. Znalezione liczne znaleziska dużych gotyckich cegieł z zaprawą, pochodzących z późnośredniowiecznego okresu funkcjonowania świątyni również sugerują umiejscowienie tego kościoła na naszym wzgórzu.
